Wat is een jaarrekening?

Wat is een jaarrekening?

Een jaarrekening is een rapport bestaande uit een balans, een winst- en verliesrekening en een toelichting op beide en geeft een beeld over de financiën van de onderneming over een boekjaar. De balans is een overzicht van activa (bezittingen) en passiva (schulden en eigen vermogen). De winst- en verliesrekening geeft een overzicht van de opbrengsten en kosten van de onderneming, en de winst of het verlies van de onderneming over het betreffende boekjaar. De toelichting geeft extra informatie over de gepresenteerde cijfers in de balans en winst- en verliesrekening. 

De jaarrekening is onderdeel van het jaarverslag. Het jaarverslag gaat namelijk niet alleen in op de financiën over het boekjaar, maar ook op de bedrijfsactiviteiten, de missie en visie en de doelstellingen. Wat er precies in het jaarverslag wordt opgenomen, is afhankelijk van de onderneming. Grote ondernemingen hebben vaak een jaarverslag van honderden pagina’s, terwijl een klein bedrijf genoeg heeft aan een pagina of tien.  

De jaarrekening voor verschillende ondernemingsvormen

De jaarrekening wordt opgesteld aan de hand van de zogenaamde waarderingsgrondslagen. Voor kleine ondernemingen, zoals een eenmanszaak, V.O.F. of Maatschap worden vaak de fiscale grondslagen toegepast, terwijl rechtspersonen, zoals een B.V. of N.V. Titel 9 boek 2 van het Burgerlijk Wetboek moeten hanteren, in combinatie met de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (RJ) of de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving voor micro en kleine rechtspersonen (RJk), afhankelijk van de grootte van de onderneming. Hoe groter de onderneming, hoe uitgebreider de waarderingsgrondslagen en presentatie- en toelichtingsvereisten zijn. Dit komt doordat een grotere onderneming een hogere maatschappelijke impact heeft.

In combinatie met de hierboven beschreven commerciële jaarrekening, wordt ook een fiscale jaarrekening opgesteld, tenzij de commerciële jaarrekening wordt opgesteld aan de hand van de fiscale waarderingsgrondslagen. Deze fiscale jaarrekening is gebaseerd op de fiscale wet- en regelgeving, en dient als basis voor de aangifte inkomsten- of vennootschapsbelasting. Ook is er bij rechtspersonen sprake van een publicatiejaarrekening, welke wordt gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel. Afhankelijk van de grootte van de onderneming, bevat deze publicatiejaarrekening een stuk minder informatie dan de commerciële en fiscale jaarrekening.

Gebruik van de jaarrekening

De jaarrekening wordt opgesteld zodat gebruikers van de jaarrekening inzicht kunnen krijgen in de financiën van de onderneming. Wie de gebruikers van de jaarrekening zijn, is afhankelijk van de grootte van de onderneming. Bij kleine ondernemingen zijn dit vaak enkel de bestuurders/eigenaren, in combinatie met de Belastingdienst en banken. Bij grote ondernemingen zijn klanten, leveranciers, (potentiele) personeelsleden en aandeelhouders bijvoorbeeld ook gebruikers van de jaarrekening. 

Voor een kleine onderneming, zoals eenmanszaak, dient de jaarrekening voornamelijk als basis van de aangifte inkomstenbelasting. Verder is de jaarrekening ook nodig voor het verkrijgen van zakelijke financieringen, ten behoeve van bijvoorbeeld een investering, maar ook voor privé financieringen, zoals de hypotheek voor de aanschaf van een huis. 

Voor grotere ondernemingen, vaak (middel-)grote B.V’s of N.V’s, dient de jaarrekening niet alleen voor intern gebruik, maar ook voor leveranciers, die zo proberen te bepalen of de onderneming naar verwachting in staat is te betalen, of werkzoekende die willen zien of de onderneming financieel in zwaar weer verkeert.  

Een jaarrekening is dus een verplicht rapport voor iedere onderneming, waarin de financiële gegevens over een boekjaar worden opgenomen. Dit rapport is erg belangrijk voor de onderneming, en in veel gevallen ook voor derden.

Ben je bezig met het opstellen van een jaarrekening voor jouw onderneming, maar weet je niet waar je moet beginnen? Neem dan contact op met Rick Gerardts administratie en advies!